کد مطلب:43092 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:27

گنجینه پرسمان » حديث شناسي

با عنايت به فراز 47 و 48 خطبة 86، سعادت از آن چه كسي است و شقّي كيست؟

«وَاٌلسَّعيدُ مَنْ وُعِظَ بِغَيْرِهِ وَاٌلشَّقِيُّ مَنِ اٌنْخَدَعَ لِهَواهُ وَغُرُورِهِ»
[سعادت از آن كسي است كه از ديگران براي خود وعظ و عبرت بگيرد و شقيّ آن كسي است كه از هوي و غرور خود فريب بخورد].
زندگي ديگران ميتواند پند و اندرز مؤثّر بما بدهد و ما را سعادتمند بسازد. تجسّم عيني حقايق و بايستگيها در جريان زندگي مردم قابل مشاهده ميشود نه در عالم خيال و نه در هوا، لذا مطالعة زندگي ديگران چه در گذشته كه صفحات تاريخ براي ما حفظ كرده است و چه در زندگي مردم معاصر، ميتواند درسهاي آموزندهاي براي تنظيم و توجيه زندگي ما بوده باشد. معناي اين قضيّه اينست كه همة انسانها در برابر همديگر مانند كتابها و آزمايشگاههائي هستند كه ميتوانند بهترين وسيله در پيشبرد فهم و تعقّل و تجارب مفيد براي همديگر باشند.
انسان شقيّ كسي است كه فريب هوي و غرور و عوامل فريبندة خود را بخورد.
سختيها و ناگواريهاي دنيا و محروميّت از عوامل لذّتبار و محبوبيّت و شهرت اجتماعي و حتّي قرار گرفتن در نهانخانة تاريك گمنامي، هيچ يك از اين امور را نميتوان شقاوت ناميد و با اين نامگذاري دروغين و تلقين نابخردانه روح علوي طلب را زير فشار شكنجه قرار داد. شقيّ كسي نيست كه در اين دنيا مالك چيزي نيست، شقيّ كسي است كه مالك خويشتن نباشد و در عين برخورداري از خوشايندترين لذائذ بردة حلقه بگوش عوامل لذّت بوده باشد. شقيّ كسي است كه در عين برخورداري از قدرت، بردة بياختيار قدرت خويشتن است. شقيّ آن نيست كه از نعمت علم و معرفت بجهت علل جبري بهرهور نيست، شقيّ كسي است كه علم و معرفت را وسيلهاي براي تورّم خود طبيعياش نموده است و در لجن غرور و خودخواهي فرو رفته است. شقيّ كسي نيست كه پائي براي رفتن ندارد، شقيّ كسي است كه راه ميرود و ارزشها و ناتوانان را زير پاي خود محو و متلاشي ميسازد. شقيّ كسي است كه با ديدن همة اشكال و رنگها و حقائق و روابط موجود در جهان هستي، هيچ معناي معقولي را در آن نميبيند و همة هستي و وجود خويش را با چشمانش لمس ميكند.

---

ترجمه و تفسير نهج‎البلاغه ج 13
آية الله محمدتقي جعفري